AVUSTURYA 2017 PARLAMENTO SEÇİMLERİ

Avusturya’da 15 Ekim 2017 tarihinde parlamento seçimleri gerçekleşmiştir. 2018 yılının sonbaharında gerçekleşmesi gereken seçimler Ulusal Konsey’in almış olduğu kararla öne çekilmiş ve 2017 yılının sonbaharında gerçekleştirilmesi kararı alınmıştır.

1. Erken Seçimin Nedeni

2014 yılının son aylarında yaşanan “Vergi Reformu” (Steuerreform) konusu koalisyon ortakları arasında bir gerginliğe neden olmuştur. Bu gerginlik sonrası erken genel seçimlerine gidilmesi tartışılmaya başlanmıştır. 2015 yılının ortalarına kadar süren bu tartışma, sonrasında yerini anlaşmaya bırakmış ve erken seçim tartışmaları bir müddet rafa kalkmıştır. Muhalefet partileri ise yaşanan gerginliklerden sonraki 1,5 yıllık süreçte erken seçim konusunu sık sık gündeme getirmiştir.  SPÖ (Sozialdemokratische Partei Österreichs) ve ÖVP’nin (Die neue Volkspartei) yaşadığı görüş ayrılıkları ve Başbakan Yardımcısı Reinhold Mitterlehner’in istifası sonrasında muhalefet partileri genel seçimlerin tarihinin öne alınması için başvuruda bulunmuştur.[1] SPÖ ve ÖVP liderlerinin gerçekleştirdiği görüşmelerden sonra 15 Mayıs 2017 tarihinde erken genel seçimlerinin yapılıp yapılmaması konusunda koalisyon ortakları kendi aralarında bir toplantı düzenlemişlerdir. 16 Mayıs 2017 tarihinde ise tüm parti liderlerinin de olduğu bir toplantı gerçekleştirilmiş ve toplantı sonunda erken seçim kararı alındığı kamuoyuyla paylaşıldı. Nihayetinde erken genel seçimlerin 15 Ekim 2017 tarihinde gerçekleşmesi konusunda mutabakata varılmıştır[2].

2. Seçim Döneminde Adayların Temel Politikaları

SPÖ (Avusturya Sosyal Demokrat Parti)

Partinin lider adayı mevcut başbakan olan Christian Kern’dir. Liste’nin ikinci sırasında güçlü bir aday olan mevcut Sağlık Bakanı Pamela Rendi-Wagner yer almaktadır.[3] Partinin seçim programı Ağustos ayının başında kamuoyu ile paylaşılmıştır. Seçim programının içeriği hazırlanırken 2017 yılının Ocak ayında Başbakan Christian Kern tarafından sunulan SPÖ-Temel Programı taban alınmıştır. Program dokuz başlıktan oluşmaktadır (İş, Ekonomi, Eğitim, Sağlı & Yaşlılık, Kadınlar, Birlikte Yaşam, Devlet & Politika, Yaşanabilir Avusturya ve Avrupa & Dünya ). Seçim sloganları ise: Zenginlik, Güvenlik ve İyi Yaşam.[4]

ÖVP (Avusturya Halk Partisi)

ÖVP seçime liste başı adayı ve başbakan adayı olan Sebastian Kurz’un listesi ile gidiyor. ÖVP, Avusturya’nın ikinci eski ve büyük partisidir (1945). Mevcut başkanı, Dışişleri Bakanı 30 yaşındaki Sebastian Kurz partinin 17. Başkanıdır. Reinhold Mitterlehner’in (61) istifa etmesi ile boşalan parti liderliğine gelen Kurz’un Müslümanlar, göçmenler ve özellikle İslam hakkında açıklamaları dikkat çekmektedir. Ayrıca Yeşiller Partisi’nden İslam düşmanı Efgani Dönmez’i partiye katılımını sağlamıştır. Kurz’un ardından gelen milletvekili adayları listesinde ise şu isimler yer almaktadır: Elisabeth Köstinger, Josef Moser, Gaby Schwarz, Efgani Dönmez, Maria Großbauer, Rudolf Taschner, Tanja Graf, Karl Mahrer und Kira Grünberg.[5]

FPÖ (Avusturya Özgürlük Partisi)

Avusturya’nın üçüncü büyük partisi olan  (1955) FPÖ’nün mevcut başkanı, Heinz-Christian Strache’dir (48). 12 Haziran 1969 doğumlu ve iki çocuk sahibi olan Strache, 2005’den beri parti başkanlığını sürdürmektedir. 2010 Viyana seçimlerinde Strache liderliğindeki FPÖ, oyların % 26’sını alarak büyük bir başarı kaydetmiştir.[6] Ayrıca Türk, Türkiye ve Müslüman karşıtı söylemlerle var olan oylarını kaybetmemeye çabalayan Strache, göç, İslamlaşma, mülteciler ve sınırların korunması gibi konularda sert söylemlerde bulunmuştur. 

NEOS (Yeni Avusturya Partisi)

Mattias Strolz liderliğinde 2012'de kurulan ve ilk defa 2013 yılında seçimlere katılan liberaller, 2017 seçimlerinde başbakan adayı olarak parti lideri Matthias Strolz ve eski Cumhurbaşkanı adayı İrmgar Griss’i göstermektedir.[7] NEOS'un seçim programında, siyasi partilerin devletten aldığı yardımların kısıtlanması, eğitim alanında özerklik, vergilerin düşürülmesi gibi başlıklar öne çıkıyor.

Yeşiller (Grünen)

Yeşiller Partisi temsilcilerinin kullandıkları yeni ve diğer partilerler özdeş söylemler vasıtasıyla FPÖ ve ÖVP gibi aşırı sağ söylemlere sahip Avrupa siyasetinin yeni normalinin giderek İslamofobi ve yabancı düşmanlığı olduğu yolundaki düşünceyi güçlendirmektedir.[8]

3. Seçim Sonuçları

Partiler	2013 oy oranı	2017 oy oranı
SPÖ	26,82%	26,86 %
ÖVP	23,99%	31,47 %
FPÖ	20,51%	25,97 %
Yeşiller	12,42%	3,80 %
NEOS	4,96%	5,30 %
Liste Peter Pilz	Katılmadı	4,41 %

 

Sebastian Kurz’un liderliğindeki ÖVP (Avusturya Halk Partisi), 2013 seçimlerindeki %23,99’luk oy oranını %31,47’ye çıkararak ve seçimin galibi olmuştur. Mevcut Avusturya Başbakan’ı Christian Kern’in liderliğindeki SPÖ (Avusturya Sosyaldemokrat Partisi)  ise 2013 seçimlerinde almış oldukları oy oranının üzerine %0,04 puan koyarak %26,86’lık bir oy oranı ile ikinci parti konumuna gelmiştir. Üçüncü en güçlü parti ise FPÖ (Avusturya Özgürlük Partisi) olmuştur. Heinz-Christian Strache’nin liderliğindeki parti, kuruluş tarihlerinin en yüksek ikinci oy oranına (%26,0) sahip olmuş ve bu oy oranı, partiyi Avusturya’nın üçüncü partisi konumuna yerleştirmiştir. Grünen (Yeşiller) partisi ise 2013 seçimlerinde almış oldukları ,42’lik oy oranının büyük bir kısmını kaybetmiş ve %3,80 oy oranı ile 1986 yılından beri kesintisiz olarak yer almış olduğu parlamentodaki temsil hakkını 2017 seçimlerinde elde edememiştir. NEOS (Yeni Avusturya Partisi), bir önceki seçime göre oylarını %0,34 arttırarak %5,30’luk oran ile parlamentoda en güçlü dördüncü parti olarak temsil hakkı kazanmıştır. Liste Peter Pilz ( Peter Pilz’in Listesi) ise yüzde dört barajını aşarak (%4,4) parlamentoda yerini almıştır.[9]

Bu sonuçların ardından parlamentodaki dağılım şu şekilde olmuştur;

Seçime katılım oranı ise 2013 yılında gerçekleştirilen genel seçimlere oranla %5,1’lik bir artış ile %80’e ulaşmıştır. 2017 yılı Avusturya genel seçimlerinde geçerli oy sayısı ise beş milyon olarak kayıtlara geçmiştir.

4. Seçim Sonrası Avusturya’da Hükümet Kurma Meselesi

Koalisyon Seçenekleri

Avusturya’da 15 Ekim’de gerçekleşen genel seçimlerle parlamentoya girme hakkı kazanan beş parti bulunmaktadır. Avusturya’da hükümet kurulabilmesi için meclisin yüzde 51’lik çoğunluğunun, yani 183 milletvekilinden 93’ünün parti ya da partilerin bünyesinde toplaması gerekiyor. Kurulacak olan hükümet önceki hükümetler gibi koalisyon hükümeti olması beklenmektedir(Avusturya 1986’dan beri koalisyon hükümetleri ile idare edilmektedir.). Koalisyon hükümetini oluşturacak olası üç varyasyon şunlardır:

• ÖVP ve SPÖ (Toplam: 114 Milletvekili)
• ÖVP ve FPÖ (Toplam: 113 Milletvekili)
• SPÖ ve FPÖ (Toplam: 103 Milletvekili)

ÖVP lideri Dışişleri Bakanı Sebastian Kurz’un seçimden sonra aşırı sağcı FPÖ ile koalisyonu tercih edeceğini açıklaması Avusturya’nın önümüzdeki yıllarda sağ popülist bir hükümete sahip olacağını göstermekle beraber, başta ülkede yaşayan göçmenlerde ve Avrupa Birliği'nde (AB) endişelere yol açmaktadır.

Avusturya’nın siyaset geleneklerine göre seçimlerden birinci çıkan partiye hükümet kurma görevi verilmektedir. Bu durumda hükümetin kurulması için Cumhurbaşkanı Alexsander Van der Bellen’in hükümeti kurma görevini ÖVP lideri olan Sebastian Kurz’a vermesi beklenmektedir. Avusturya’da gerçekleşen seçimler sonrası merkez sağ ve aşırı sağ partilerin almış olduğu oy oranları yüzde 60 dolaylarında olması, ülkede bulunan Müslümanları ve azınlıkları kaygılandırmaktadır. Yakın zamanda hayat alanlarının daraltılacağı konusunda endişelere sahip olan Müslümanlar, kurulması öngörülen ÖVP-FPÖ koalisyon hükümeti ile birlikte ırkçı ve İslam karşıtı olanların sosyal yaşamda özellikle yabancılara karşı çekinceleri olmadan kötü tutum sergilemelerine neden olacakları korkusunu taşımaktadırlar. Başbakan adayı olan Kurz’un ve koalisyon ortağı olacak olan Strache’nin göçmen ve sığınmacılar konusundaki takınmış oldukları söylem ve siyaseti değiştirmeyecekleri yönündeki açıklamalara bakılırsa Müslümanlar ve göçmenlerin taşımış oldukları kaygılarda ne kadar haklı olduklarını ortaya çıkarmaktadır.