İsviçre

GENEL BİLGİLER

İsviçre, resmî adıyla İsviçre Konfederasyonu federal otoritelerin merkezi Bern ile birlikte 26 kantondan oluşan federal cumhuriyettir. Batı Avrupa'da bulunan ülkenin, kuzey sınırında Almanya, batısında Fransa, güneyinde İtalya ve doğusunda Avusturya ile Lihtenştayn yer alır. İsviçre’nin toplam nüfusu yaklaşık 8 milyondur[1] ve yaklaşık 140 milletten insan yaşamaktadır. Her beş kişiden birinin İsviçre pasaportu yoktur.[2] Resmi dilleri: Almanca, Fransızca, İtalyanca ve Romanca’dır.[3] Dağlık kantonlarında doğrudan demokrasi uygulamaları görülmektedir.[4] İsviçre üç devlet kademesine sahiptir: federasyon, kantonlar ve belediyeler. Federasyon (federal devlet), sadece kendisine Federal Anayasa ile açıkça verilmiş olan görevleri üstlenir.[5]

İSVİÇRE’NİN TARİHSEL ARKA PLANI

İsviçre Konfederasyonu'nun temeli, 1291 yılında Almanca konuşan üç bölge toplumu arasında yapılan Habsburg Hanedanı’na karşı dayanışmayı öngören anlaşma ile atılmıştır. Bu üçlü lige, daha sonra 5 kantonun katılmasıyla 1353'te oluşturulan Konfederasyonun üye sayısı 16. yüzyıl başlarında 13 kantona yükselmiş ve Konfederasyon Alman İmparatorluğu’na karşı bağımsızlığını 1648 Vestfalya Barışı ile gerçekleştirmiştir. Fransız devrimini izleyen Fransız işgali sırasında 1798'de 19 kantonla Helvetia Cumhuriyeti kurulmuştur. Napolyon'un düşüşünün ardından 1815 yılında 22 kanton ile egemen devletler Konfederasyonu oluşmuş ve aynı yıl Viyana Kongresinde de tarafsızlığı kabul edilmiştir. 1848 Anayasası ile bugünkü Konfederasyon kurulmuş, 1874'de ise 1990’lı yıllara kadar geçerliliğini korumuş olan Anayasa kabul edilmiştir. İsviçre 1909'da laikliği, 1912'de ise Medeni Kanunu kabul etmiştir. Her iki Dünya savaşında tarafsız kalmıştır. 1920 yılında Milletler Cemiyeti'ne üye olmuşsa da, 1938'de tam tarafsızlık gerekçesiyle ayrılmıştır. İsviçre 10 Eylül 2002 tarihinde Birleşmiş Milletlere üye olmuştur. Ülke halen çok partili demokratik sistemle yönetilmektedir. 3 tanesi ikişer yarım kantondan oluşan toplam 26 kantondan oluşmaktadır. İsviçre Parlamentosu, 200 kişilik Ulusal Meclis (Conseil National) ile 46 kişilik Kantonlar Meclisi’nden (Conseil des Etats) meydana gelmektedir.

İSVİÇRE’NİN SİYASAL SİSTEMİ

İsviçre Hükümeti, Birleşik Federal Meclis tarafından 4 yıllığına seçilen 7 Kişilik Federal Konsey üyelerinden oluşmaktadır. Konfederasyon Başkanı, Federal Konsey üyeleri arasından rotasyon usulüyle sadece bir yıl için bu görevi yürütmekte olup, bu dönem boyunca “eşitler arasında birinci” konumundadır. Başkan, Federal Konseyin toplantılarını yönetmek ve bazı temsil görevlerini yerine getirmekle yükümlüdür. Son seçimler 1 Kasım 2015 tarihinde yapılmıştır.[6] İsviçre - Siyasi Parti Kanunu bulunmamaktadır. Bu ülkelerde siyasi faaliyetler anayasa kapsamında düzenlenmiştir. Anayasa’nın 137. Maddesi şu şekilde düzenlenmiştir: “Siyasal partiler halkın düşüncesine ve iradesine katkıda bulunmakla yükümlüdür.”[7] Siyasi partilerde gönüllü cinsiyet kotaları bulunmaktadır. Bazı siyasi partiler, tüzüklerinde yaptıkları düzenlemelerle cinsiyet eşitliği sağlamaya çalışmaktadırlar.[8]

ÖNEMLİ SİYASİ PARTİLER

İsviçre’nin yedi üyeden oluşan hükümeti Bundesrat (Federal Konsey) adını taşır. Federal Konsey, parlamento tarafından seçilir ve büyük siyasi partilerin temsilcilerinden oluşur. Federal Konsey üyelerinden biri parlamento tarafından bir yıl süreyle başkanlığa atanır. Parlamento ise iki meclisten oluşur: Halkı temsil eden Ulusal Meclis ve kantonları temsil eden Kantonlar Konseyi. İkisi birlikte Birleşik Federal Meclisi oluşturur.[9] Başlıca siyasi partileri:

İsviçre Halk Partisi (SVP)

Sosyal Demokrat Parti (SP)

Hür Demokrat Parti (FDP)

Hristiyan Demokrat Parti (CVP)

Halkçı Demokrat Parti ( BDP)[10] dir.

İSVİÇRE-TÜRKİYE İLİŞKİLERİ

İsviçre ile ikili ilişkiler 1899-1900 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu’nun Brüksel’deki Elçisinin İsviçre nezdinde görevlendirilmesi ile başlamıştır. 1908-1915 yılları arasında İsviçre’ye herhangi bir Osmanlı Elçisi akredite edilmemiştir. 1915 yılından itibaren ise Bern’de mukim bir Osmanlı Elçisi görev yapmaya başlamıştır. Osmanlı İmparatorluğu’ndan Cumhuriyete geçiş sırasında ilişkiler kopmamış ve 1 Kasım 1922 tarihinden itibaren Bern’deki Elçilik TBMM Hükümetine bağlanmıştır. Elçilik faaliyetleri, Cumhuriyetin ilanından sonra Maslahatgüzar seviyesinde yürütülmüştür. Cumhuriyet dönemindeki ilk Elçi Mehmet Münir Ertegün güven mektubunu 1 Ekim 1925 tarihinde sunmuştur. 1925 yılında “Dostluk Anlaşması” imzalanmıştır. İsviçre ise ülkemizdeki ilk temsilciliğini (Elçilik) 1925 yılında İstanbul’da açmış, ilk diplomatik temsilcisi güven mektubunu Atatürk’e 1928 yılında sunmuş, Elçilik, 1934 yılında İstanbul’dan Ankara’ya taşınmış ve 1957 yılında Büyükelçilik olmuştur.[11] İsviçre’de ikamet eden yaklaşık 120.000 nüfuslu Türk toplumu ilişkilerin insani boyutunu oluşturmaktadır.[12]